>άρθρα
xpressway to yr skull
προηγούμενο
επόμενο

πρώτες βοήθειες για διαδηλώσεις

ιατρική ομάδα

δημοσιεύτηκε για την πορεία στη Θεσσαλονίκη τον Ιούνιο του 2003 από την ιατρική ομάδα

 

Το παρόν έντυπο είναι έκδοση μιας πρωτοβουλίας γιατρών και φοιτητών ιατρικής από αντιεξουσιαστικές συλλογικότητες που συστάθηκε με σκοπό την ιατρική προετοιμασία για τις ημέρες του Ιούνη. Αποτελεί μια προσπάθεια διάχυσης βασικών γνώσεων για την αντιμετώπιση καταστάσεων στο δρόμο. Συνοπτικά, περιλαμβάνει οδηγίες για την εκτίμηση της κατάστασης τραυματιών, την μετακίνησή τους, τη χορήγηση πρώτων βοηθειών και την αντιμετώπιση βασικών κατηγοριών τραυμάτων και, τέλος, την αντιμετώπιση δακρυγόνων. Δε χρειάζεται βέβαια όλα αυτά να προκαλέσουν τον πανικό του αναγνώστη, μιας και τα περισσότερα οι πιθανότητες εμφάνισής τους είναι λίγες. Πάντως καλό είναι ο οποιοσδήποτε να κατέχει τις βασικές γνώσεις για την αντιμετώπιση επειγουσών καταστάσεων, αν "σπάσει ο διάολος το ποδάρι του".
Τον Ιούνιο του 2003, αποστάλθηκε (για οικονομικούς λόγους) ένα αντίτυπο σε κάθε ομάδα/συλλογικότητα του "αντιεξουσιαστικού χώρου" σε όλη την Ελλάδα. Από εκεί και πέρα είναι στην ευχέρεια της κάθε ομάδας και/ή ατόμου να το αναπαράγει για όποιον/α ενδιαφέρεται.
Κατά τη διάρκεια της συνόδου στη Θεσσαλονίκη τον Ιούνιο του 2003, η ιατρική ομάδα βρισκόταν στο αυτοδιαχειριζόμενο-αντιιεραρχικό στέκι στην ιατρική. Πραγματοποίησε δύο κύκλους σεμιναρίων, ο πρώτος για τους ενδιαφερόμενους να αποκτήσουν βασικές πρακτικές γνώσεις για την αντιμετώπιση καταστάσεων στο δρόμο, και ο δεύτερος, πιο εξειδικευμένα, για άτομα τα οποία δεσμεύτηκαν να συγκροτήσουν ομάδα ιατρικής βοήθειας τις ημέρες της συνόδου.

 

Πάει έγινε, τώρα τι κάνουμε;

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΡΑΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ

Μερικές φορές στις διαδηλώσεις γίνεται χαμός, όταν αρχίζουν συγκρούσεις με τις δυνάμεις καταστολής. Αν σε μία τέτοια κατάσταση κάποιος/α τραυματιστεί, πρέπει κατ' αρχήν να προσπαθήσεις να απομακρύνεις τον/την τραυματία από την περιοχή του άμεσου κινδύνου, στο βαθμό που κάτι τέτοιο είναι δυνατό. Μετά να αποφασίσεις αν τα τραύματα επιτρέπουν περαιτέρω μετακίνηση ή αν θα πρέπει να τα περιποιηθείς επί τόπου. Σε περιπτώσεις λιποθυμίας και έντονων αιμορραγιών πρέπει για παράδειγμα να προσφέρεις άμεσα ιατρική βοήθεια! Σε περιπτώσεις βαριών τραυματισμών, ο/η τραυματίας πρέπει να μεταφερθεί στο πλησιέστερο νοσοκομείο. Οποιαδήποτε φιλοδοξία να παρασχεθεί περαιτέρω φροντίδα πέρα από την πρώτη βοήθεια φανερώνει ανευθυνότητα και μπορεί περισσότερο να βλάψει παρά να βοηθήσει.
Σε όλες τις περιπτώσεις ισχύει και για σένα ως άτομο που προσφέρει πρώτες βοήθειες μια περαιτέρω αρχή: Σκέψου και την προσωπική σου ασφάλεια! Απόφυγε την άμεση επαφή με αίμα και εμετό, φόραγε γάντια.
Στις επαφές με την αστυνομία πρέπει επίσης να υπολογίζεις και το ρίσκο να χτυπηθείς ή και να συλληφθείς, ενώ παρέχεις πρώτες βοήθειες. Αν κάποιος/α που χρειάζεται τη βοήθειά σου βρίσκεται στο πεδίο της αστυνομίας, πλησίασε φωνάζοντας "θέλω να προσφέρω τις πρώτες βοήθειες!". Έτσι μειώνεις το ρίσκο να συλληφθείς και να κατηγορηθείς για απόπειρα απελευθέρωσης κρατουμένου.
Ο/Η τραυματίας δεν κάνει να αφήνεται μόνος/η του/της! Ακόμα κι όταν τον/την παίρνει ασθενοφόρο. Επίμεινε να τον/την συνοδεύσει κάποιος/α. Να εξετάζεις ως άτομο που προσφέρει πρώτες βοήθειες και το ενδεχόμενο να σου κάνουν έλεγχο στοιχείων ή και να σε συλλάβουν.
Όσοι/ες βρίσκονται γύρω γύρω συχνά συμπεριφέρονται ενοχλητικά ή και λάθος, καθώς δεν διαθέτουν ειδικές γνώσεις, αλλά νιώθουν να τους αγγίζει το γεγονός βαθύτατα. Στην περίπτωση αυτή πάρε εσύ την πρωτοβουλία και τράβηξε κάποιον/α για βοήθεια. Φώναξε στους άλλους να κάνουν χώρο και ησυχία. Πες τους να φτιάξουν αλυσίδα με πλάτη σε σένα και τον/την τραυματία.
Αλλά και οι τραυματίες είναι συχνά τόσο εκνευρισμένοι/ες που χρειάζεται μεγάλη αποφασιστικότητα από μέρους σου για να τους/τις ησυχάσεις. Βάλε να ειδοποιήσουν κάποιον/α από την ιατρική ομάδα. Αν ο τραυματισμός είναι σοβαρός, φρόντισε να μεταφερθεί γρήγορα ο/η τραυματίας. Ενδεχομένως να πρέπει να απευθυνθείς ακόμα και στην αστυνομία και να τους ζητήσεις να σταματήσουν να χτυπάνε και να φωνάξουν ασθενοφόρο (τηλ.166).
Δεν είναι πάντα εύκολο να εκτιμήσεις σωστά το μέγεθος ενός τραυματισμού. Σε περίπτωση αμφιβολίας ισχύει η αρχή: Να υποθέτεις πάντα το πιο άσχημο ενδεχομένο. Κράτησε την ψυχραιμία σου, ηρέμησε τον/την τραυματία, εξήγησέ του/της τι ακριβώς κάνεις και τι θα γίνει στη συνέχεια.

 

ΚΛΗΣΗ ΑΝΑΓΚΗΣ

Σε κάποιες περιπτώσεις είναι απαραίτητη άμεση ιατρική περιποίηση σε νοσοκομείο - αυτές τις περιπτώσεις τις αναφέρουμε στα επόμενα κεφάλαια με την ένδειξη "επείγον".
Πώς ενεργούμε λοιπόν σε περιπτώσεις που κινδυνεύει η ζωή;

1. Φτιάξε μία εικόνα της συνολικής κατάστασης του/της τραυματία.
2. Πάρε τα μέτρα πρώτης βοήθειας - αναζήτησε πρόθυμους/ες βοηθούς. Αν υπάρχει κοντά ιατρική ομάδα για διαδηλώσεις, βάλε να τους ειδοποιήσουν. Κατά κανόνα γνωρίζουν πώς να χειριστούν με το γρηγορότερο και ασφαλέστερο τρόπο μία επείγουσα κατάσταση.
3. Συγκέντρωσε τις πληροφορίες που χρειάζεσαι για μία πλήρη τηλεφωνική κλήση επειγόντος:

Αυτές τις πληροφορίες βάλε να τις δώσει κάποιος/α που εμπιστεύεσαι: είτε τηλεφωνικά στα κεντρικά των πρώτων βοηθειών είτε από τον ασύρματο του πιο κοντινού προσώπου που προσφέρει επίσημα πρώτες βοήθειες είτε (μόνο σε εξαιρετικά επείγουσες καταστάσεις) μέσω της αστυνομίας, από την οποία πρέπει να ζητήσεις με έντονο τρόπο να βάλει να στείλουν ασθενοφόρο ή ελικόπτερο.
4. Φρόντισε να μπορεί να έλθει και να φύγει χωρίς πρόβλημα το ασθενοφόρο. Αν αργεί, μη διστάσεις να συνεχίσεις να προσφέρεις τις πρώτες βοήθειες επί τόπου.

 

Ωραία, και μετά τι κάνουμε;

Πριν να προσφέρεις τις πρώτες βοήθειες στον/στην τραυματία ή να φροντίσεις για την απομάκρυνσή του/της, πρέπει να βρεις τι ακριβώς συνέβη. Σε κάθε περίπτωση πραγματοποίησε το ακόλουθο σχέδιο:

1.Τα τρία Α

Αν έχουν υποστεί ζημιά αυτές οι βασικές για τη ζωή λειτουργίες, κάνε κάτι άμεσα, αλλιώς εξέτασε:

2. Πού πονάει περισσότερο; Κοίταξε κυρίως τη σπονδυλική στήλη και το κεφάλι.
3. Ο/Η τραυματίας κινεί όλα τα μέλη του/της;
4. Βλέπει; (CN/CS)
5. Βαδίζει μονος/η του/της, χρειάζεται βοήθεια ή μήπως πρέπει να τον/την μεταφέρουν;
6. Πώς τραυματίστηκε; Σημείωσε: ονοματεπώνυμο, τόπο, ώρα, είδος και πρόκληση του τραυματισμού και ενδεχομένως μάρτυρες.
7. Ζήτησε από τους μάρτυρες να γράψουν ένα πρακτικό με ό,τι θυμούνται και να το στείλουν σε ένα δικηγόρο. Δώσε τους να καταλάβουν πόσο σημαντικό θα είναι για τον τραυματία.
8. Αν το τραύμα δεν φαίνεται τόσο σημαντικό, επισήμανε στον/στην τραυματία διάφορα ανησυχητικά σημάδια που, αν εμφανιστούν, θα πρέπει να τον/την δει γιατρός (π.χ. εμετοί, πονοκέφαλοι, ερυθρά ούρα κλπ). Επίσης σύστησέ του/της να κάνει και αντιτετανικό ορό.

Λευτεριά στις αναπνευστικές οδούς!

Ξεκούμπωσε τα ρούχα και κάνε τον έλεγχο που φαίνεται στην εικόνα:
Το ένα χέρι στην πλάγια πλευρά τους στήθους στα κάτω πλευρά και το άλλος στη μέση κάτω από το στέρνο. Με αυτό τον τρόπο αντιλαμβάνεσαι ακόμη και μια ελαφρά αναπνοή στις κινήσεις του θώρακα και της κοιλιάς.
Υπάρχει και η πιθανότητα να υπάρχουν μεν κινήσεις αναπνοής, να μην "φθάνει" όμως η αναπνοή, επειδή έχουν μετακινηθεί οι αναπνευστικές οδοί. Αυτό μπορεί να συμβεί σε όσους/όσες έχουν λιποθυμήσει με το να διπλωθεί προς τα πίσω η γλώσσα τους, από εμετό ή από άλλα ξένα αντικείμενα στο στόμα ή στο χώρο του φάρυγγά τους. Αυτό το νιώθεις από την έλλειψη εκπνοής. Αυτό το ελέγχεις με το να κρατάς το χέρι σου σε μικρή απόσταση από το στόμα και τη μύτη του/της τραυματία. Πρόσεξε και ενδεχόμενους ήχους "γαργάρας" στο φάρυγγα.
Αν δεν υπάρχουν ελεύθερες αναπνευστικές οδοί, τότε δε θα υπάρχει εκπνοή: αυτή είναι αναπνευστική παύση. Αν ο/η τραυματίας είναι ήδη γκρι-μπλαζέ, πρέπει να βιαστείς γιατί σε λίγα λεπτά θα επέλθει παύση.

Διαδικασία:
1. Στείλε να φωνάξουν αμέσως κάποιον/α ειδικό και φρόντισε ο/η ίδιος/α τον/την τραυματία. Εννοείτε πως δεν τον/την χάνεις από τα μάτια σου!
2. Κράτησε ανοιχτές τις αναπνευστικές οδούς, ενδεχομένως να χρειαστεί να καθαρίσεις τη στοματική κοιλότητα.
3. Αν δεν επιστρέφει ακόμα η αναπνοή: φιλί της ζωής!

Πώς κρατάμε ανοιχτές τις αναπνευστικές οδούς:

Αρχικά φόρεσε γάντια για προστασία από μεταδοτικές παθήσεις. Στη συνέχεια καθάρισε τη στοματική κοιλότητα από ξένα σώματα, όπως μασέλα, καραμέλες, τσίχλα, εμετό κ.λ.π. Επιπλέον ανοίγεις το στόμα με το να πιέσεις προς τα κάτω την κάτω σιαγόνα. Βάλε μία ξύλινη σπάτουλα ή το δέρμα από τα μάγουλά του ανάμεσα στις οδοντοστοιχίες, ώστε να μη σου δαγκώσει αυτός/η που έχασε την αναπνοή του/της τα δάχτυλα. Με τον δείκτη και τον μεσαίο καθαρίζεις τώρα τη στοματική κοιλότητα. Βεβαιώσου ότι δεν έχει μείνει τίποτα και στο χώρο του φάρυγγα.
Στις περισσότερες περιπτώσεις μπορείς να εξασφαλίσεις πολύ απλά την ελεύθερη αναπνοή: τέντωσε το κεφάλι στον τράχηλο, ανασήκωσε ταυτόχρονα την κάτω σιαγώνα και κλείσε το στόμα. Μία ανεπαρκής εκπνοή ή μία αναπνοή ροχαλητού δείχνουν ότι η κατάσταση του κεφαλιού και του σαγονιού δεν είναι ακόμα τέλειες.

Τεχνική

Το ένα χέρι ακουμπάει οριζόντια στο μέτωπο/αρχή των μαλλιών, το άλλο, επίσης οριζόντια, κάτω από το πηγούνι. Ο αντίχειρας βρίσκεται μεταξύ κάτω χείλους και άκρης πηγουνιού. Το κεφάλι τεντώνεται κατά το δυνατό προς τον τράχηλο -αλλά χωρίς να πιεστεί-, το σαγόνι ανασηκώνεται, το στόμα κλείνεται. Αν μετά από αυτό δεν μπορείς να αντιληφθείς την εκπνοή της μύτης, τότε μπορεί να είναι βουλωμένη η μύτη (επιπλέον βάλε το μάγουλό σου πολύ κοντά στη μύτη - κοίτα προσεκτικά τις κινήσεις του θώρακα). Σε αυτή την περίπτωση το στόμα ανοίγεται ένα δάκτυλο για να επιτρέψει το πέρασμα αέρα στη στοματική κοιλότητα. Αν παρόλα αυτά δεν αποκαθίσταται η αναπνοή, πρέπει να κοιτάξεις, αν συνεχίζουν να την εμποδίζουν τυχόν εμετός, μασέλα ή κάτι άλλο. Αν δε συμβαίνει κάτι τέτοιο, άρχισε να κάνεις το "φιλί της ζωής".

"Φιλί της ζωής"

Το στόμα ανοίγεται ένα δάκτυλο, ο αντίχειρας και ο δείκτης του χεριού που βρίσκεται στη βάση των μαλλιών στο μέτωπο κλείνουν το άνοιγμα της μύτης. Ανοίγεις το στόμα σου, εισπνέεις, τοποθετείς το στόμα σου κολλητά στο στόμα του αναίσθητου και φυσάς μέσα του την αναπνοή σους κατά τρόπο ώστε να διαταθεί ο πνεύμονάς του/της τραυματία και να σηκωθεί ο θώρακάς του/της. Στη συνέχεια απομακρύνεις το στόμα σου, εισπνέεις και ελέγχεις το αποτέλεσμα της εμφύσησης αν δηλαδή επανέρχεται ο θώρακάς του/της. Το φιλί της ζωής θα πρέπει να γίνει 12 περίπου φορές το λεπτό, δηλαδή περίπου κάθε 5 δευτερόλεπτα. Είναι σκόπιμο να ξεκινήσεις με 3-5 γρήγορες βεβιασμένες εκπνοές.
Συνειδητά δεν προχωρούμε σε αυτή την μπροσούρα σε περιγραφή άλλων μεθόδων αναζωογόνησης, όπως π.χ. μασάζ στην καρδιά κλπ, γιατί αν κάποιος/α δεν είναι ειδικός/η μπορεί να κάνει μεγάλη ζημιά.

Έλεγχος του φιλιού της ζωής

Το φιλί της ζωής μπορεί να ελεγχθεί με την ακοή, την αίσθηση και την όραση (εικόνα). Ακούς και νιώθεις κατά τη φάση εκπνοής του αποδέκτη του φιλιού τον αέρα που βγαίνει και συγχρόνως παρατηρείς την κίνηση του θώρακα. Η κοιλιά δεν κάνει να χοντραίνει όλο και περισσότερο, τα ρεψίματα δείχνουν εμφύσηση στο στομάχι! Αν παρατηρείς κάτι τέτοιο, αυτό θα οφείλεται κατά πάσα πιθανότητα στη λάθος τοποθέτηση. Εξέτασε λοιπόν άλλη μια φορά τη θέση του κεφαλιού (να είναι τεντωμένο!) και πίεσε το κάτω σαγόνι προς τα εμπρός! Αν μπορείς να ακούσεις ξεκάθαρα τον αέρα που βγαίνει και να αισθανθείς μία κίνηση του θώρακα, τότε τα αποτελέσματα της εμφύσησης είναι σίγουρα επαρκή.

Η κυκλοφορία του αίματος

Το σφυγμό (φυσιολογικές τιμές 60-80 σφύξεις το λεπτό) τον αισθάνεσαι στην εσωτερική πλευρά του καρπού, εκεί όπου έχει τις ρίζες του ο αντίχειρας. Αγγίζεις κατά προτίμηση με τον δείκτη, τον μέσο και τον παράμεσο (όχι με τον αντίχειρα, γιατί τότε αισθάνεσαι μόνο το δικό σου σφυγμό). Αν δεν μπορείς να βρεις τον σφυγμό στον καρπό, μπορείς να τον νιώσεις και στο λαιμό (πάντα από τη μία πλευρά!), γιατί αυτές οι αρτηρίες εφοδιάζουν τον εγκέφαλο και - όσο χτυπάει η καρδιά - μπορείς πάντα να τις αισθανθείς. Κάνε εξάσκηση στον εαυτό σου! (εικόνα)

ΤΟ ΣΟΚ

Το σοκ αποτελεί μια διατάραξη του κυκλοφορικού συστήματος που θέτει σε κίνδυνο τη ζωή, κατά το οποίο διατίθεται υπερβολικά λίγο αίμα και/ή οξυγόνο για τον κανονικό εφοδιασμό του εγκεφάλου.

Αιτίες μπορεί να είναι:

Η πίεση του αίματος πέφτει και το σώμα προσπαθεί να διατηρήσει μία κυκλοφορία ανάγκης για να μπορεί να τροφοδοτεί επαρκώς τα αναγκαία για τη ζωή όργανα (εγκέφαλο, καρδιά και νεφρά). Η αιμάτωση του δέρματος και των άλλων οργάνων μειώνεται.

Αναγνωρίζεις το σοκ από το ότι:

Τι κάνεις σε αυτή την περίπτωση:

Ότι ισχύει ως πρώτη βοήθεια για το σοκ, ισχύει φυσικά και για τα άτομα που παθαίνουν κρίση αδυναμίας εξαιτίας χαμηλής πίεσης ή εξάντλησης, των οποίων όμως η κατάσταση δεν έχει τίποτα να κάνει με σοκ. Όταν το πρόσωπό τους έχει γίνει σαν πανί, τότε βοηθάει και να τους κρατάς ψηλά τα πόδια.

 

Αρκεί να φύγουμε από δω..

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΕΝΩΝ

Το πώς μεταφέρεις τραυματίες στις διαδηλώσεις, το αποφασίζεις εκείνη τη στιγμήκαι εξαρτάται από το είδος του τραυματισμού. Αν κάποιος/α έχει τραυματιστεί στη σπονδυλική στήλη, πρέπει να τον αφήσεις εκεί που είναι! Βάλε από πάνω του/της μόνο μία κουβέρτα ή ένα μπουφάν! Στην περίπτωση αυτή, η μεταφορά μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο από ειδικούς. Για αυτό: ΚΛΗΣΗ ΑΝΑΓΚΗΣ.
Οι τραυματισμοί στο κεφάλι μπορούν στη συνέχεια να οδηγήσουν σε επιδείνωση των αισθήσεων: για το λόγο αυτό, η μεταφορά να γίνεται σε οριζόντια ή καθιστή θέση. Ο/η τραυματίας πρέπει να μεταφερθεί με όσον το δυνατόν λιγότερους πόνους - στις περισσότερες περιπτώσεις δεν είναι δύσκολο να βρεθεί αμέσως ο σωστός τρόπος μεταφοράς. Είναι σημαντικό να κάνεις πολλές και επανειλημμένες ασκήσεις, προκειμένου να μπορείς να εφαρμόσεις τις λαβές, όταν τις χρειάζεσαι.

1. Λαβή υποστήριξης (ανθρώπινο "δεκανίκι")
Στέκεσαι από την τραυματισμένη πλευρά του σώματος, ο/η τραυματίας βάζει το ένα του/της χέρι στον ώμο σου. Κρατάς σφιχτά αυτό το χέρι και τοποθετείς το ελεύθερό σου χέρι στη μέση του/της. Αυτή η λαβή είναι πρακτική στις περιπτώσεις ελαφρών τραυματισμών των ποδιών και των γονάτων, όπως και στην περίπτωση εξάντλησης όλων των ελαφρά τραυματιών, τους οποίους θέλεις να βοηθήσεις απλά στο βάδισμα (εικόνα).

2. Ράουτεκ 1
Αυτή η λαβή είναι η κατάλληλη για τη γρήγορη διάσωση ενός τραυματισμένου ατόμου, το οποίο αλλιώς διατρέχει τον κίνδυνο να υποστεί περαιτέρω τραυματισμούς (π.χ. σε οδούς με κυκλοφορία, στη μέση "λήψης μέτρων τάξης" κλπ). Με τις λαβές ράουτεκ μπορείς να μεταφέρεις ακόμα και αναίσθητους/τες σε ασφαλές μέρος, σε κάθε περίπτωση όμως μακριά από την περιοχή του κινδύνου.
Το τραυματισμένο άτομο είναι λοιπόν ανάσκελα, βάζεις τα πόδια σου δίπλα στα αυτιά του (ούτε πάνω στα αυτιά του, ούτε πάνω στα μαλλιά του!). Τα χέρια σου το πιάνουν κάτω από τον αυχένα, σηκώνουν το πάνω μέρος του κορμιού του και το φέρνουν σε μια θέση γερμένη προς τα εμπρός. Για να μην πέσει ο/η τραυματίας προς τα πλάγια, κράτα τον/την σταθερά από τους ώμους και στήριζέ τον/την με τα γόνατά σου. Τα χέρια σου μπαίνουν κάτω από τις μασχάλες, διπλώνουν τον υγιή βραχίονα του/της τραυματία και πιάνουν τον πήχυ. Ο αντίχειρας είναι δίπλα στα δάχτυλα, αλλιώς πιέζει τα πλευρά. Στις γυναίκες πρέπει να προσέξεις να μην πιέζεις το στήθος, γι' αυτό ο πήχυς πρέπει να είναι μπροστά στην κοιλιά.
Μεταφέρεις το βάρος σου προς τα πίσω, σηκώνεσαι όρθιος και τραβάς έτσι τον/την τραυματία στο πάνω μέρος του μηρού σου. Προχωρώντας προς τα πίσω μπορείς να τον/την μεταφέρεις εκτός κινδύνου. Αν το πάνω μέρος του σώματος κάποιου/κάποιας είναι τόσο βαρύ, μπορείς να γονατίσεις με το ένα γόνατο και να στηρίξεις το πάνω μέρος του σώματος με το άλλο πάνω μέρος του μηρού. Στη συνέχεια όπως περιγράψαμε παραπάνω (εικόνα).

3. Ράουτεκ 2
Εδώ χρειάζεται κατά βάση και βοηθός. Η λαβή γίνεται βασικά όπως και η ράουτεκ 1. Μετά τοποθετείται ένας/μία βοηθός ανάμεσα στα πόδια του/της τραυματία και τα σηκώνει από τα ιγνύα (εικόνα). Αυτή η λαβή μπορεί να πραγματοποιηθεί πιο εύκολα από τη ράουτεκ 1 και είναι κατάλληλη σε περιπτώσεις τραυματισμών της κοιλιάς και του κεφαλιού, όταν οι τραυματισμένοι/ες πρέπει να μεταφερθούν σε μία μικρή απόσταση. Απαγορεύεται να τη χρησιμοποιήσεις σε τραυματισμένους στην σπονδυλική στήλη, σε τραυματισμένου/ες στο θώρακα και σε όλα τα σπασίματα των οστών (εκτός από τα πόδια).
Για όλα τα είδη μεταφοράς, ένα πράγμα μένει να πούμε: διάβασε οπωσδήποτε το κεφάλαιο για τους τραυματισμούς της σπονδυλικής στήλης και στη συνέχεια θα δεις ότι κανένας από τους τρόπους μεταφοράς που περιγράφονται εδώ δεν είναι κατάλληλος για τη μεταφορά τραυματισμένων στην σπονδυλική στήλη. Γι' αυτό: ΚΛΗΣΗ ΑΝΑΓΚΗΣ!

 

ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΤΡΑΥΜΑΤΙΩΝ

Αμέσως μόλις έχεις μεταφέρει ένα/μια τραυματία από το χαμό στην ασφάλεια και πριν να του/της προσφέρεις τις πρώτες βοήθειες, πρέπει κάπως να τον/την τοποθετήσεις. Τις περισσότερες φορές το τραυματισμένο άτομο ψάχνει από μόνο του τη θέση που του δημιουργεί τους λιγότερους πόνους. Η σωστή τοποθέτηση χρησιμεύει στην χαλάρωση και την απάλυνση των πόνων, όπως και για τη σταθεροποίηση της κυκλοφορίας του αίματος. Για ειδικές καταστάσεις ακολουθούν κάποιες δυνατότητες:

1. Τοποθέτηση στην περίπτωση δυσχέρειας της αναπνοής (δύσπνοιας):
Σε όλες τις περιπτώσεις τραυματισμού του θώρακα και δύσπνοιας, το πάνω μέρος του σώματος πρέπει να τοποθετείται μισοόρθιο, σε θέση καθίσματοςς και να ανοίγονται τα στενά ρούχα. Για περαιτέρω ανακούφιση μπορούν να στηριχθούν τα χέρια προς τα πίσω (εικόνα).

2. Τοποθέτηση σε περίπτωση τραυματισμού του κεφαλιού:
Οι τραυματισμένοι/ες στο κεφάλι πρέπει να τοποθετούνται με το κεφάλι και το πάνω μέρος του σώματος ελαφρώς ανασηκωμένα (εικόνα).

3. Τοποθέτηση σε περίπτωση υποψίας τραυματισμού της σπονδυλικής στήλης:
Μην κουνήσετε καθόλου το σώμα, αφήστε τον/την τραυματία εκεί που είναι και απλά ρίξτε ένα σκέπασμα από πάνω.

4. Σταθερή πλευρική θέση:
Άτομα που έχουν χάσει τις αισθήσεις τους, αλλά αναπνέουν ακόμα, πρέπει οπωσδήποτε να τα μεταφέρεις σε αυτή τη θέση - αλλιώς μπορεί να πέσει προς τα πίσω η γλώσσα τους και να κλείσει τις αναπνευστικές οδούς. Επίσης πρέπει ο εμετός να μπορεί να κυλήσει έξω από το στόμα κι όχι προς τους αγωγούς του αέρα. Η διαδοχή απεικονίζεται εδώ από της θέση της πλάτης και την πλευρική θέση προς τα αριστερά (εικόνα).
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να εξετάσεις είναι ο σφυγμός και η αναπνοή. Στη συνέχεια καθάρισε την κοιλότητα του στόματος από ενδεχόμενα ξένα σώματα, όπως θήκες δοντιών, τσίχλες κλπ και εμετό. Το άνοιγμα του στόματος γίνεται με τον καλύτερο τρόπο με την κίνηση που περιγράφεται παραπάνω στο κείμενο (Πώς κρατάμε ανοιχτές τις αναπνευστικές οδούς). Πλησίασε το τραυματισμένο άτομο από την αριστερή πλευρά. Τώρα τοποθέτησε το κεφάλι του ώστε το πρόσωπό του να κοιτάει προς τα εσένα. Εσύ γονατίζεις στην αριστερή πλευρά του ατόμου που έχει χάσει τις αισθήσεις του, διπλώνεις το πόδι που είναι από την πλευρά σου και βάζεις το χέρι που είναι από την πλευρά σου με την παλάμη προς τα πάνω, κάτω από το γλουτό του. Κόλλησε το δεξί χέρι του πάνω στο σώμα του. Πιάσε τον δεξί ώμο και το ισχίο και γύρισε τον αναίσθητο προς το μέρος σου στηρίζοντάς τον με το σώμα σου. Το διπλωμένο αριστερό πόδι βρίσκεται τώρα κάτω, το άλλο σχεδόν τεντωμένο από πάνω. Μετά τράβηξε προσεκτικά προς τα πίσω, από τον αριστερό αγκώνα κάτω από τον κορμό του σώματος, το χέρι που βρίσκεται από κάτω και λύγισέ το. Κάνε υπερέκταση της κεφαλής και τοποθέτησε το δεξί χέρι κάτω από μάγουλο ώστε να παραμένει ανοιχτό το στόμα.

 

ΤΡΑΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΙΜΟΡΡΑΓΟΥΝ

Μπορεί να έρθεις αντιμέτωπος/η με διαφόρων ειδών αιμορραγίες, οι οποίες προκλήθηκαν από διάφορες αιτίες. Η όψη του αίματος είναι συνήθως τρομακτική και γι' αυτό το λόγο αντιμετωπίζεται με περισσότερο φόβο απ' ότι θα έπρεπε. Αντιθέτως οι εσωτερικές αιμορραγίες - που δεν είναι και ορατές - πολλές φορές δε γίνονται αντιληπτές. Τις αιμορραγίες αυτές μπορείς να τις εκτιμήσεις από τις επιδράσεις που έχουν στο κυκλοφορικό και στην αναπνοή του/της τραυματισμένου/ης. Όταν ο σφυγμός είναι γρήγορος και η αναπνοή αργή, ο/η τραυματισμένος/η μπορεί να έχει υποστεί σοκ.
Το σοκ είναι μια σοβαρή κατάσταση. Σ' αυτή την περίπτωση χρειάζεται την βοήθεια της ομάδας των πρώτων βοηθειών. Τοποθέτησε τον/την τραυματισμένο/η σε στάση αντιμετώπισης σοκ (τα πόδια ψηλά) και σκέπασέ τον/την με μια κουβέρτα για να μην πέσει η θερμοκρασία του σώματός του/της.
Τραύματα με έντονη αιμορραγία πρέπει να τα σταματήσεις μόνος/η σου. Θα σε βοηθήσει πολύ σ' αυτό ένας ελαστικός επίδεσμος.

 

ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΙ

Αιτίες:

Συμπτώματα:

Αντιμετώπιση:

Πτώσεις, χτυπήματα από γκλοπ ή πέτρες στο κεφάλι μπορούν να προκαλέσουν επιφανειακά τραύματα. Ακόμα και μικρά τραύματα αιμορραγούν έντονα. Στο τριχωτό της κεφαλής το τραύμα δεν είναι ευδιάκριτο, γι' αυτό τα ιατρικά γάντια πολλές φορές αποδείχτηκαν χρήσιμα. Το τραύμα το περιποιούμαστε με μια αποστειρωμένη γάζα και τοποθετούμε ένα σταθερό επίδεσμο. Πολύ χρήσιμα είναι τα ειδικά διχτάκια και τριγωνικοί επίδεσμοι. Σημασία έχει ο επίδεσμος να είναι σταθερός μέχρι να το δει κάποιος/α γιατρός. Προσπάθησε να ηρεμήσεις τον/την τραυματισμένο/η και μετέφερέ τον/την σε ένα πιο απομακρυσμένο μέρος.
Χτυπήματα στο κεφάλι μπορούν να προκαλέσουν και κατάγματα ή εσωτερικές αιμορραγίες (οι οποίες δεν είναι εμφανείς) με αποτέλεσμα να υποτιμάται η κατάσταση του τραυματισμένου ατόμου. Αν παρουσιαστούν ζαλάδες, διαταραχές όρασης, πονοκέφαλος, ναυτία, εμετός πρέπει να αναζητήσετε έναν/μία γιατρό. Άτομα που έχουν τραυματιστεί στο κεφάλι δεν επιτρέπεται να μένουν χωρίς συνοδό, εφόσον μπορεί να εμφανιστούν τα προαναφερόμενα συμπτώματα ακόμη και μετά από μερικές ώρες ή και ημέρες.
Το κεφάλι πρέπει να τοποθετείται πιο ψηλά από το σώμα.
Σταματήστε την αιμορραγία με την εφαρμογή άμεσης πίεσης π.χ. με κάποιον επίδεσμο. Τοποθετήστε αποστειρωμένο επίθεμα ή ένα άλλο καθαρό ρούχο μεγαλύτερο από το τραύμα, πάνω σ' αυτό και επιδέστε το σφικτά όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΤΩΝ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΩΝ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΙ

Επίδεσμος κρανίου

Χρησιμοποιείται για τη συγκράτηση των επιθεμάτων στα τραύματα του κεφαλιού, αλλά όχι και για το σταμάτημα της αιμορραγίας.

Μέθοδος:

1. Κάντε στρίφωμα κατά μήκος της βάσης ενός τριγωνικού επιδέσμου. Τοποθετήστε τη βάση στο μέτωπο, έτσι που το κέντρο της να βρίσκεται πάνω από τα φρύδια, αλλά κοντά σ' αυτά, και η κορυφή να κρέμεται πίσω από το κεφάλι.
2. Φέρτε τις άκρες του επιδέσμου προς τα πίσω, περνώντας τις ακριβώς πάνω από τα αυτιά.
3. Σταυρώστε τις άκρες πάνω από την κορυφή του επιδέσμου, στο πίσω μέρος της κεφαλής, και γυρίστε τις ξανά προς τα εμπρός.
4. Δέστε τις άκρες, με ναυτικό κόμπο, στο μέτωπο, κοντά στο στρίφωμα.
5. Στερεώστε το κεφάλι με το ένα χέρι και με το άλλο τραβήξτε ελαφρά την κορυφή του επιδέσμου προς τα κάτω για να σφίξει.
6. Γυρίστε την κορυφή προς τα επάνω και στερεώστε την στον επίδεσμο στην κορυφή του κεφαλιού με παραμάνα.

ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ

Όταν η αιμορραγία είναι έντονη (όταν δηλαδή τρωθεί αρτηρία) υπάρχει κίνδυνος εμφάνισης κατάστασης σοκ. Γι' αυτό το λόγο ξάπλωσε πρώτα τον/την τραυματισμένο/η. Για να σταματήσεις την αιμορραγία σήκωσε ψηλά το χέρι του/της και πίεσε την αρτηρία από την εσωτερική πλευρά του βραχίονα προς το οστό.
Τοποθέτησε ένα αποστειρωμένο και χωρίς φαρμακευτικές ουσίες επίθεμα στο τραύμα και βεβαιώσου ότι καλύπτει καλά όλες τις άκρες του τραύματος. Πίεσέ το σταθερά και στερέωσέ το με επίδεσμο τόσο σφιχτό όσο χρειάζεται για να σταματήσει η αιμορραγία, αλλά όχι τόσο που να διακοπεί η κυκλοφορία (εικόνα).
Εάν η αιμορραγία συνεχίζεται, τοποθέτησε κι άλλα επιθέματα και δέσε σφικτά τον επίδεσμο, χωρίς όμως ν' αφαιρέσεις τα αρχικά επιθέματα, γιατί έτσι μπορεί να αποσπαστούν οι θρόμβοι και να ξαναρχίσει η αιμορραγία. Τέλος τοποθέτησε τα πόδια του/της τραυματία ψηλά, στη θέση αντιμετώπισης σοκ και σκέπασέ τον/την με μια κουβέρτα για να μην πέσει η θερμοκρασία του σώματός του/της.

ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ ΑΠΟ ΧΕΙΡΟΠΕΔΕΣ

Με τις χειροπέδες "δένονται" οι καρποί των χεριών είτε μπροστά από την κοιλιά είτε πίσω από την μέση. Πολύ συχνά εμφανίζονται πόνος, πρήξιμο καθώς και μούδιασμα, γδαρσίματα και "μελανιές". Επέμεινε να σου αφαιρέσουν τις χειροπέδες ή τουλάχιστον να μην τις έχουν τόσο σφιχτά δεμένες. Προσοχή! Οι πλαστικές χειροπέδες σφίγγουν από μόνες τους όλο και περισσότερο όσο κουνάς τα χέρια σου.
Αφού σου αφαιρέσουν τις χειροπέδες προσπάθησε να ξεμουδιάσεις τους καρπούς σου, περιποιήσου τυχόν πληγές και βάλε πάγο πάνω στα πρηξίματα. Σε περίπτωση που το μούδιασμα στα χέρια δεν υποχωρεί πρέπει να επισκεφτείς έναν νευρολόγο.

ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ ΟΣΤΩΝ - ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ

Αιτίες:

Συμπτώματα:

Αντιμετώπιση:

Όταν αμύνεσαι με το χέρι ο πήχης είναι εκείνο το σημείο που δέχεται όλη τη δύναμη και φόρα του γκλοπ. Αυτό οδηγεί συνήθως σε επώδυνες θλάσεις, μερικές φορές ακόμα και σε κατάγματα.
Σε τέτοιες περιπτώσεις το χέρι ακινητοποιείται με τριγωνικούς επιδέσμους ή με έναν αυτοσχέδιο αναρτήρα (εικόνα).
Χτυπήματα από γκλοπ που περνούν ξυστά από το κεφάλι πετυχαίνουν στην ουσία την περιοχή της ωμοπλάτης. Σ' αυτές τις περιπτώσεις, επίσης παρουσιάζονται θλάσεις και κατάγματα, τα οποία αντιμετωπίζονται επίσης με ακινητοποίηση με τριγωνικό επίδεσμο.
Τραυματισμοί στα πόδια προκύπτουν κυρίως από πτώσεις κατά το τρέξιμο. Τραυματισμοί στα γόνατα και στους αστραγάλους αντιμετωπίζονται με κρύα επιθέματα και ακινητοποίηση. Σε περίπτωση που επιμένουν ενοχλήσεις όπως πόνος, πρήξιμο και δυσκολία κινήσεων πρέπει να βγει ακτινογραφία. Πολλές φορές πίσω από μια ακίνδυνη θλάση ή "στραμπούληγμα" κρύβονται ρήξεις συνδέσμων, κατάγματα ή πολύπλοκα τραύματα των αρθρώσεων.

ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗ ΣΤΗΛΗ

Χτυπήματα από νερό υπό πίεση (πυροσβεστικά οχήματα), γκλοπ και κλωτσιές προκαλούν σοβαρούς τραυματισμούς - στην χειρότερη περίπτωση παράλυσης. Επίσης πτώσεις, ιδιαίτερα από μεγάλο ύψος, προκαλούν τραυματισμούς στην σπονδυλική στήλη.
Σε περίπτωση που ο/η τραυματίας νιώσει μούδιασμα στα άκρα ή δε μπορεί να κουνήσει τμήματα του σώματός του/της πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικός/ή. Άφησέ τον/την ακριβώς στη θέση που τον/την βρήκες, σκέπασέ τον/την για να μην πέσει η θερμοκρασία του σώματός του/της, έλεγξε αναπνοή και σφυγμούς και άφησε την μεταφορά του/της στα χέρια ειδικών.

ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ

Αιτιές:

Συμπτώματα:

Αντιμετώπιση:

Όταν το σώμα εκτεθεί σε θερμοκρασίες άνω των 52 βαθμών κελσίου (από ατμούς, ηλιακή ακτινοβολία, επίδραση ρεύματος) ή χημικές ουσίες (δακρυγόνα) προκαλούνται εγκαύματα. Παρατηρούνται ερεθισμοί (κοκκινίλες), φουσκάλες έως και βαθιά εγκαύματα που καταστρέφουν το δέρμα.
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνεις είναι να σβήσεις τυχόν φλεγόμενα ρούχα. Ενδείκνυνται κουβέρτες (προσοχή! Όχι από συνθετικό υλικό) ή χοντρά μπουφάν. Στη συνέχεια πρέπει τα εγκαύματα να ψυχθούν για να μειωθεί ο πόνος και για να μην εξαπλωθεί η θερμότητα στο σώμα. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις οποιοδήποτε κρύο υγρό - κατά προτίμηση φυσικό νεράκι. Για εγκαύματα μεγάλης έκτασης (επιφάνεια διπλάσια της παλάμης ή ολόκληρο το πάνω μέρος του χεριού) πρέπει να επισκεφθείς γιατρό. Ως πρώτη αντιμετώπιση ξάπλωσε τον/την τραυματία με τα πόδια υπερυψωμένα και φώναξε για βοήθεια. Εγκαύματα που προκαλούνται από φλόγες ή ατμούς μπορούν να προσβάλλουν και την αναπνευστική οδό με αίσθημα δύσπνοιας.

ΕΞΑΝΤΛΗΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ

Είναι μια κατάσταση που προκαλείται από την απώλεια αλατιού και νερού. Άτομα που εργάζονται σε πολύ ζεστό και υγρό περιβάλλον, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα να εμφανίσουν θερμική εξάντληση.

Συμπτώματα:

Αντιμετώπιση:

1. Μετέφερε τον/την πάσχοντα/ούσα σε δροσερό περιβάλλον.
2. Τοποθέτησέ τον/την σε οριζόντια θέση (ξαπλωμένος/η ανάσκελα).
3. Αφαίρεσε τα πολλά ρούχα.
4. Αν ο/η πάσχων/ούσα έχει τις αισθήσεις του/της, δώσε του/της γουλιά γουλιά κρύο νερό με λίγο αλάτι (ένα λίτρο νερό με ένα κουταλάκι αλάτι).
5. Αν ο/η πάσων/ούσα έχει χάσει τις αισθήσεις του/της αλλά αναπνέει κανονικά, τοποθέτησέ τον/την σε σταθερή πλευρική θέση.
6. Αν η κατάσταση δεν βελτιώνεται, μετέφερέ τον/την σε νοσοκομείο.

ΘΕΡΜΟΠΛΗΞΙΑ

Μπορεί να προκληθεί κυρίως από την πολύ υψηλή θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Είναι δυνατό να εκδηλωθεί εντελώς ξαφνικά, σε άτομα κάθε ηλικίας που έχουν εκτεθεί για αρκετό διάστημα σε υψηλή θερμοκρασία και μεγάλη υγρασία και είναι ασυνήθιστα σε αυτές ή σε άτομα που παραμένουν για πολύ σε ζεστή ατμόσφαιρα. Τα άτομα που παθαίνουν θερμοπληξία πρέπει πάντα να περιθάλπονται από γιατρό.

Συμπτώματα:

Αντιμετώπιση:
1. Μετέφερέ τον/την πάσχωντα/ούσα σε δροσερό χώρο και βγάλε του/της τα ρούχα
2. Αν έχει τις αισθήσεις του/της τοποθέτησέ τον/την μισοκαθισμένο/η
3. Αν έχει χάσει τις αισθήσεις του/της αλλά αναπνέει κανονικά, τοποθέτησέ τον/την σε σταθερή πλευρική θέση.
4.Τύλιξέ τον/την με ένα κρύο βρεγμένο σεντόνι που το διατηρείς υγρό. Δημιούργησε ρεύματα αέρα προς την κατεύθυνσή του/της πάσχοντα/ούσας αερίζοντάς τον/την με κάποιο περιοδικό κλπ, ώσπου η θερμοκρασία του/της να κατέβει στους 38 βαθμούς κελσίου.
5. Ζήτησε αμέσως ιατρική βοήθεια.
6. Αν η θερμοκρασία του/της πάσχοντα/ούσας πέφτει, σκέπασέ τον/την με ένα ζεστό σεντόνι και μετέφερέ τον/την σε χώρο που κλιματίζεται (αν είναι δυνατόν).
7. Αν η θερμοκρασία του/της ανέβει πάλι επανέλαβε τις ενέργειες 4 και 5.

ΥΠΕΡΟΞΥΓΟΝΩΣΗ

Είναι μια κατάσταση που εμφανίζεται κάτω από συνθήκες που προκαλούν έντονο άγχος και πανικό. Εκδηλώνεται κυρίως με πολύ γρήγορη αναπνοή και ενδεχομένως δύσπνοια, θωρακικό πόνο, ζάλη και κράμπες κάτω άκρων. Το σημαντικό σε αυτή την περίπτωση είναι να προσπαθήσεις να καθησυχάσεις το άτομο, να το απομακρύνεις από τα στρεσογόνα γεγονότα και να αναπνεύσετε μαζί. Αν επιμένει η ταχύπνοια τοποθέτησε μια χάρτινη σακούλα χαλαρά γύρω από το στόμα του για επανεισπνοή διοξειδίου του άνθρακα (προσοχή! Αν τοποθετηθεί με πίεση μπορεί να προκαλέσει έξαρση του πανικού και του υπεραερισμού).

ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΔΑΚΡΥΓΟΝΩΝ

1. ΠΟΥ ΔΡΟΥΝ ΚΑΙ ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΤΑ ΔΑΚΡΥΓΟΝΑ

Το κυριότερο δακρυγόνο αέριο που χρησιμοποιείται στην ελλάδα είναι το CS. Αυτό περιέχουν και οι χειροβομβίδες και τα ψεκαστήρια. Η κύρια χρήση του είναι στην αντιμετώπιση διαδηλώσεων και εξεγέρσεων στις φυλακές, σαν μέσο εξουδετέρωσης. Σε πολύ μικρές ποσότητες το CS έχει απλά μια ερεθιστική μυρωδιά. Σε μεγαλύτερες ποσότητες τα μάτια κλείνουν ανεξέλεγκτα, καίγονται και δακρύζουν ασταμάτητα. Η μύτη καίγεται και τρέχει και το υγρό δέρμα νιώθει έντονα καψίματα. Προκαλείται έντονος βήχας και ασφυξία στο λαιμό και το θώρακα. Συχνά παρατηρείται ζαλάδα ή ναυτία. Σε πολύ μεγάλες δόσεις προκαλούνται επικίνδυνα εγκαύματα στο δέρμα και εκτεταμένη καταστροφή των ιστών, ενώ η άμεση επαφή με τα μάτια μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή του κερατοειδούς. Προκαλούνται προβλήματα στο γαστρεντερικό σύστημα και φλεγμονές στο δέρμα και το αναπνευστικό σύστημα. Τα άτομα που πάσχουν από άσθμα ή υπέρταση μπορεί να αντιμετωπίσουν πολύ σοβαρότερα προβλήματα και να χρειαστεί η άμεση εισαγωγή τους σε νοσοκομείο.
Όλα τα αποτελέσματα παρουσιάζονται 20 με 60 δευτερόλεπτα μετά τη ρίψη του δακρυγόνου και διαρκούν από 10 έως 30 λεπτά από τη στιγμή που μετακινούμαστε σε καθαρή ατμόσφαιρα. Το ψεκαστήρι αδειάζει με συνεχή χρήση 16 δευτερολέπτων, φτάνει αμέσως σε απόσταση 20-30 μέτρων και το δακρυγόνο διαχέεται σε απόσταση 200-300 μέτρων. Δεν επηρεάζεται από τη βροχή (έτσι λένε) ή τη θερμοκρασία της ατμόσφαιρας (εμείς ξέρουμε ότι το δροσερό νερό σε 15 λεπτά έχει εξουδετερώσει τη μισή δράση του δακρυγόνου).
Η ευαισθησία στα δακρυγόνα διαφέρει από άτομο σε άτομο. Εξαρτάται από τη συναισθηματική κατάσταση, τη νευρικότητα, τη φυσική δραστηριότητα, τη θερμοκρασία και την υγρασία του σώματος. Όσο πιο θερμό και υγρό είναι το σώμα, τόσο μεγαλύτερη η δράση των δακρυγόνων.

2. ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ

Α. ΣΩΜΑ
Προληπτικά:
Πριν ξεκινήσουμε από το σπίτι, επιβάλλεται να έχει προηγηθεί ένα καλό μπάνιο, ώστε να απομακρυνθούν από το σώμα ακόμα και τα ίχνη λιπαρότητας, και να μειωθεί η δυνατότητα του σώματος να ιδρώνει.
Επιβάλλονται τα μακριά ρούχα για να αποφευχθούν τα εγκαύματα ή απλά ο πόνος που προκαλεί το κάψιμο στο δέρμα. Καλό είναι να αποφεύγονται τα συνθετικά ρούχα (για παράδειγμα ο μπουφάν flying) γιατί απορροφούν μεγάλη ποσότητα χημικών και ενισχύουν τον ιδρώτα, που βοηθά τα δακρυγόνα στη δράση τους και γίνεται πιο έντονο το κάψιμο. Να προτιμούνται τα βαμβακερά υφάσματα (κολεγιακά, φούτερ, τζην, βαμβακερές φόρμες, τα δερμάτινα μπουφάν δεν είναι πρόβλημα αλλά μόνο σε πολύ κρύο καιρό).
Σε περίπτωση έκθεσης σε δακρυγόνα, τα ρούχα πρέπει να αλλάζουν με την πρώτη ευκαιρία και να μπαίνουν αμέσως σε νερό με πολύ σαπούνι ή σε διάλυμα σόδας (ακολουθούν οδηγίες για την παρασκευή του διαλύματος σόδας) για τουλάχιστον 15 λεπτά. Έπειτα μπορούν να πλυθούν κανονικά.

Β. ΛΑΙΜΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΟ
Οι πιο ευαίσθητες περιοχές είναι αυτές του λαιμού και του προσώπου, οι οποίες είναι συνήθως και οι πιο εκτεθειμένες στα δακρυγόνα. ΤΟ χημικό αέριο εκμεταλλεύεται την υγρασία του σώματος στα σημεία αυτά (λιπαρότητα δέρματος και ιδρώτας) για να δράσει.

Προληπτικά:
Πριν από οποιοδήποτε άλλο μέσο προστασίας, ο λαιμός και το πρόσωπο πρέπει να πλένονται πολύ καλά (αφήνοντας πυκνό διάλυμα σαπουνιού πάνω στο δέρμα για ένα δίλεπτο) με ένα πολύ αλκαλικό στερεό σαπούνι. Το πλύσιμο πρέπει να γίνει πριν ξεκινήσουμε για την πορεία. Το πλύσιμο αυτό βοηθάει στην απομάκρυνση οποιουδήποτε ίχνους λιπαρότητας από το δέρμα του λαιμού και του προσώπου. Αυτό είναι απαραίτητο να γίνει γιατί τα λιπαρά συστατικά βοηθούν το δακρυγόνο να απορροφηθεί και να δράσει για τα καλά στο δέρμα.

Για το λόγο αυτό δεν πρέπει να μπαίνει και οποιαδήποτε λιπαρή κρέμα στο δέρμα ή τα χείλη, όπως για παράδειγμα βαζελίνη, liposan ή μακιγιάζ. Η βαζελίνη μπορεί να χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν σαν άμυνα απέναντι στα δακρυγόνα, αλλά τότε ο τύπος των δακρυγόνων ήταν εντελώς διαφορετικός. Σήμερα η βαζελίνη και τα λεμόνια είναι καταστρεπτικά για το δέρμα. Για να διατηρηθεί το δέρμα ξηρό, αναγκαίο είναι να χρησιμοποιηθεί στο πρόσωπο παιδική πούδρα μετά το πλύσιμο και το στέγνωμα του δέρματος.
Επειδή οι παιδικές πούδρες είναι πολύ άσπρες και μπορεί να μοιάζουμε με ζόμπι, εναλλακτικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί μια πούδρα για μακιγιάζ (αυτές που κυκλοφορούν σε κουτί με καθρεφτάκι). Μια ποσότητα πούδρας ή το κουτάκι με το καθρεφτάκι πρέπει να τα έχουμε μαζί μας για να τα χρησιμοποιούμε όποτε, στη διάρκεια της πορείας νιώθουμε το δέρμα μας στο πρόσωπο υγρό ή λιπαρό. Πρέπει δηλαδή να έχουμε μαζί μας είτε ένα σακουλάκι το οποίο θα περιέχει πούδρα και ένα βαμβάκι εμποτισμένο στην πούδρα, είτε το κουτάκι των καλλυντικών. Στο πρόσωπο πρέπει να απλώνεται ομοιόμορφα μεγάλη ποσότητα πούδρας και να μένει για ένα δίλεπτο πριν σκουπιστεί ή να μην σκουπίζεται καθόλου. Πρέπει να απλώνεται και στα φρύδια ή τα γένια, αν και μάλλον οι περιοχές με τρίχες θα έχουν πρόβλημα στο άπλωμα. Η ξηρότητα που δημιουργεί η πούδρα είναι σωτήρια για το πρόσωπο σε περίπτωση που "φάμε" δακρυγόνα από μικρή απόσταση. Γενικά τα βαμβακερά υφάσματα βοηθούν στο να αποφεύγεται η άμεση επαφή του δέρματος με τα χημικά και να μειώνεται η αίσθηση του καψίματος. Για το λόγο αυτό καλά είναι ο λαιμός να είναι τυλιγμένος με ένα μεγάλο βαμβακερό μαντήλι ή ύφασμα με πυκνή ύφανση, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί πάνω στο πρόσωπο σε περίπτωση ρίψης δακρυγόνων. Αν συμβεί αυτό, το μαντήλι πρέπει να αλλαχθεί μια δυο φορές (ανάλογα με την ώρα που θα "τρώμε" χημικά και ανάλογα με την ποσότητά τους) με ένα φρέσκο, γιατί αν απορροφήσει μεγάλη ποσότητα δακρυγόνων, το αποτέλεσμά του θα είναι πολύ άσχημο για το δέρμα και για την αναπνοή. Άρα πρέπει να έχουμε μαζί μας τρία μαντήλια, ένα στο λαιμό και δύο εφεδρικά. Τα μαντήλια αν βραχούν για κάποιο λόγο, πρέπει να αλλαχτούν αμέσως. Διαφορετικά απορροφούν χημικά και υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να λιποθυμήσουμε απότομα.

Γ. ΜΑΤΙΑ
Όσοι φορούν φακούς επαφής, καλό είναι στις πορείες να τους αντικαθιστούν με γυαλιά, τα οποία πρέπει να τα στηρίζουν με μια αθλητική κορδέλα (αυτό ισχύει γενικά για όσους φορούν γυαλιά, ανεξάρτητα από τα δακρυγόνα). Εάν φοράμε φακούς επαφής, μπορεί οι χημικές ουσίες να συσσωρευτούν στην περιφέρεια της επαφής του φακού με το μάτι, επειδή εκεί μαζεύονται περισσότερα υγρά και να προκληθεί σοβαρότατο έγκαυμα στο μάτι, που μπορεί να είναι και ανεπανόρθωτο.
Αν αποφασίσουμε ότι θέλουμε οπωσδήποτε να προφυλάξουμε τα μάτια μας, η μόνη λύση προς το παρόν είναι τα γυαλιά κολύμβησης. Αυτά πρέπει να είναι καλής ποιότητας, με μαλακό πλαστικό στα σημεία επαφής με το πρόσωπο ώστε να εφαρμόζουν αεροστεγώς. Γυαλιά πρέπει να χρησιμοποιούν έτσι κι αλλιώς όσοι έχουν οποιουδήποτε είδους αλλεργία στα μάτια.

ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΟΧΗ:
Μεταξύ των γυαλιών και των ματιών μπορεί να δημιουργηθεί κατάσταση υποπίεσης, ειδικά αν τα φοράμε πολύ ώρα ή αν για κάποιο λόγο δεχτούμε χτύπημα στα μάτια. Αυτό σημαίνει ότι αν προσπαθήσουμε να τα βγάλουμε ή αν νιώσουμε τα μάτια να πιέζονται και επιχειρήσουμε να τα διορθώσουμε για να μην μας ενοχλούν, η κίνηση αυτή δεν πρέπει να γίνει απότομα γιατί ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΑΣ ΒΓΕΙ ΤΟ ΜΑΤΙ!!! (ιατρικά λέγεται αποκόλληση). Τι κάνουμε λοιπόν: πιάνουμε με δυο δάχτυλα μια ελαστική άκρη από τα γυαλιά κάτω από το μάτι και πάνω από το μάγουλο. Την ανασηκώνουμε ελαφρά, έτσι ώστε να καταλάβουμε ότι μπήκε λίγος αέρας. Μόνο μετά από αυτή την κίνηση είμαστε έτοιμοι να αφαιρέσουμε ή να διορθώσουμε τα γυαλιά. Καλό είναι να γίνουν μερικές πρόβες πριν τα γυαλιά αυτά χρησιμοποιηθούν στην πράξη. Επειδή πάντα τα γυαλιά μετά από κάποια ώρα χρήσης θαμπώνουν, καλό είναι να προμηθευτούμε ένα ειδικό αντιθαμβωτικό σπρέι σιλικόνης (από το μαγαζί με αθλητικά είδη που θα πάρουμε τα γυαλιά) και να ψεκάσουμε τα γυαλιά μας σύμφωνα με τις οδηγίες.

ΠΛΥΣΕΙΣ ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ
Βάλε το πάσχον άτομο να καθίσει ή να ξαπλώσει με το κεφάλι γερμένο προς τα πίσω. Άνοιξε προσεκτικά τα βλέφαρα του ματιού και ξέπλυνέ το με αποστειρωμένο νερό ή φυσιολογικό ορό (NaC 0,9%). Επανέλαβε την ίδια διαδικασία και στο άλλο μάτι. Έλεγξε αν έχουν πλυθεί καλά και οι δύο επιφάνειες των βλεφάρων. Αν το μάτι είναι κλεισμένο σφιχτά λόγω σπασμού ή πόνου, ίσως χρειαστεί να ανοίξεις τα βλέφαρα με δύναμη αλλά μαλακά.

Δ. ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ: Οι αντιδράσεις είναι συνήθως ήπιες: εμετός και διάρροια.
ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ: Πονοκέφαλος, ζαλάδα, σπάνια σπασμοί.
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ: Μπορεί να εμφανισθεί υπέρταση (ειδικά σε όσους έχουν αντίστοιχο ιστορικό).
ΔΕΡΜΑ: Η άμεση έκθεση στο αέριο μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα και κορτιζονούχες αλοιφές είναι αναγκαίες. Σε περίπτωση που έχεις σκοπό να απομακρύνεις τα οβίδια δακρυγόνου με τα χέρια πρέπει να φοράς πολύ χοντρά γάντια, γιατί αυτά κατά την εκτόξευση θερμαίνονται πολύ και μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά εγκαύματα.

Ε. ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΜΥΤΗ: ρινόρροια, κάψιμο
ΚΑΤΩΤΕΡΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ: Η έκθεση στο δακρυγόνο μπορεί να προκαλέσει βήχα, αίσθημα καύσου, τοπικό οίδημα που μπορεί να προκαλέσει βρογχόσπασμο (σφύριγμα στην αναπνοή), κάτι που είναι πιο πιθανό και πιο επικίνδυνο αν πάσχει κάποιος/α από νόσημα αναπνευστικό, κυρίως άσθμα.
Ο ψεκασμός με το παρασκεύασμα της σόδας (βλέπε παρακάτω) θα βοηθήσει, αλλά σε περίπτωση βρογχόσπασμου θα χρειασθεί η χρήση βρογχοδιασταλτικών όπως το aerolin, dracanyl κλπ που αν κάποιος/α πάσχει από άσθα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια ή αλλεργία πρέπει οπωσδήποτε να 'χει μαζί του (ΠΡΟΣΟΧΗ!: μη χρησιμοποιείς τα βρογχοδιασταλτικά σε περιοχή με μεγάλη συγκέντρωση δακρυγόνων στην ατμόσφαιρα). Σε περίπτωση έντονου προβλήματος (μεγάλη δύσπνοια και έντονο σφύριγμα στην αναπνοή) πρέπει να πάει κανείς στο νοσοκομείο.

Μάσκες ενεργού άνθρακα:
Αυτή είναι μια απλή μάσκα με ψήγματα ενεργού άνθρακα και βρίσκεται όπου πουλιούνται βιομηχανικά είδη. Τη φοράμε όταν δούμε τους μπάτσους να φοράνε τις δικές τους. Αντίστοιχες φορούν και αυτοί. Έχουν προβλήματα με τις μάσκες τους όπως κι εμείς: δυσκολεύονται στην αναπνοή και την κίνηση και δεν έχουν καλή εικόνα - ειδικά όταν υπάρχει ο καπνός των δακρυγόνων. Αυτό σημαίνει πως όταν πετάνε δακρυγόνα επιδιώκουν ταυτόχρονα να απομακρύνονται από εκεί όπου η συγκέντρωση του φαρμάκου είναι μεγάλη και επομένως δεν μπορούν να επιτεθούν αμέσως. Επιπλέον φορούν στολές που τους καθιστούν ιδιαίτερα δυσκίνητους. Αυτά όλα είναι πλεονεκτήματα για μας.
Σε περίπτωση έκθεσης σε δακρυγόνα: Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ώσπου να δράσουν για τα καλά τα δακρυγόνα έχουμε περιθώριο 20 ολόκληρα δευτερόλεπτα για να αντιδράσουμε. Αυτό βέβαια ισχύει στην περίπτωση που δεν μας ρίχνουν οι έλληνες μπάτσοι το ψεκαστήρι απευθείας στη μούρη. Αυτό σημαίνει ότι προλαβαίνουμε να φορέσουμε τα γυαλιά αν είναι απαραίτητο αν τα έχουμε μαζί μας και να βάλουμε τις μάσκες (βλέπε παραπάνω) ή τα μαντήλια στο πρόσωπο. Είναι αυτονόητο ότι για να μείνουμε στη θέση μας και να τα κάνουμε όλα αυτά χρειάζεται ψυχραιμία και αποφασιστικότητα.
Στην περίπτωση τώρα που τα δακρυγόνα δρουν και νιώθουμε σε μεγάλο βαθμό τις επιδράσεις τους στο πρόσωπο και το λαιμό, ο σίγουρος τρόπος για να ανακουφιστούμε αμέσως είναι να ρίξουμε στο δέρμα που καίγεται διάλυμα σόδας από ένα ψεκαστήρι για λουλούδια που θα έχουμε μαζί μας. Το διάλυμα αυτό πρέπει να το έχουμε φτιάξει στο σπίτι από την προηγούμενη μέρα.

Η διαδικασία ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΔΙΑΛΥΜΑΤΟΣ ΣΟΔΑΣ είναι η εξής:

Ρίχνουμε μια μεγάλη κούπα νερό εντελώς γεμάτη (1/4 του λίτρου) σε μια μεγάλη κατσαρόλα. Τη βάζουμε στη φωτιά και όταν αρχίσει να ζεσταίνεται προσθέτουμε σιγά σιγά σόδα μαγειρική (υπάρχει στα σούπερ μάρκετ). Προσέχουμε γιατί συχνά η σόδα φουσκώνει και μπορεί να χυθεί από την κατσαρόλα. Σ' αυτή την περίπτωση απλά βγάζουμε κάθε τόσο την κατσαρόλα από τη φωτιά. Ανακατεύουμε συνέχεια και δεν αφήνουμε το νερό να βράσει, αλλά σβήνουμε τη φωτιά και συνεχίζουμε να ρίχνουμε τη σόδα μέχρι να μπορεί να διαλυθεί. Όταν δεν μπορεί να διαλυθεί σταματάμε. Αφήνουμε το διάλυμα να κρυώσει, το βάζουμε (όσο χωράει) σε ένα μικρό ψεκαστήρι για λουλούδια προσέχοντάς το να μην μπει καθόλου στέρεη σόδα που μπορεί να υπάρχει στον πάτο της κατσαρόλας, και το αφήνουμε στο ψυγείο. Καλό είναι πριν ξεκινήσουμε για την πορεία να το βάλουμε στην κατάψυξη για μισή ώρα, έτσι ώστε αν χρειαστεί να το χρησιμοποιήσουμε να είναι κρύο. Ή μπορούμε πριν φύγουμε από το σπίτι να ρίξουμε στο ψεκαστήρι μερικά παγάκια. Αυτό είναι απαραίτητο, γιατί η αντίδραση της σόδας με το δακρυγόνο παράγει επιπλέον θερμότητα. Επίσης το δροσερό διάλυμα ανακουφίζει τρομερά και σε πολύ μικρό χρόνο εξουδετερώνει το δακρυγόνο. Ψεκάζοντας της σόδα στο πρόσωπο θα συνέλθουμε αμέσως. Προσοχή! Αν δεν φοράμε τα γυαλιά κολύμβησης, τα μάτια πρέπει να είναι κλειστά όταν ψεκάσουμε τη σόδα στο πρόσωπο και δεν πρέπει να ανοίξουν πριν τα ακουμπήσουμε εξωτερικά με ένα στεγνό μαντήλι που δεν έχει δεχτεί δακρυγόνα.
Δεν τρίβουμε σε καμία περίπτωση το πρόσωπο, το λαιμό και τα μάτια! Λίγο υπομονή και ψυχραιμία και σε λίγα λεπτά έχει περάσει η δράση του δακρυγόνου.
Αντίστοιχα μπορεί να χρησιμοποιηθεί αραιωμένο σε νερό Maalox (αντιόξινο που χρησιμοποιείται για την επιγαστραλγία). Επίσης αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για πλύσεις του στόματος, αλλά προσοχή χρειάζεται να μην το καταπιούμε.
Όταν βρεθούμε στο σπίτι ή σε άλλο ασφαλές σημείο πρώτα αλλάζουμε τα εξωτερικά ρούχα. Στη συνέχεια πλένουμε πρώτα τα χέρια με κρύο νερό και ένα στερεό αλκαλικό σαπούνι δύο φορές. Έπειτα πλένουμε το πρόσωπο και το λαιμό δύο φορές με το ίδιο σαπούνι. Έτσι θα είμαστε σε λίγη ώρα απολύτως καλά.

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΧΕΙΣ ΜΑΖΙ ΣΟΥ ΣΕ ΜΙΑ ΠΟΡΕΙΑ:

Τουλάχιστον ένα μπουκάλι νερό.
Διάλυμα σόδας ή διάλυμα Maalox σε ψεκαστήρι.
Έναν ελαστικό επίδεσμο.
Ένα καθαρό μπλουζάκι και δύο επιπλέον μαντίλια μέσα σε μια νάυλον σακούλα.
Μια νάυλον σακούλα για να βάλεις μέσα τα εκτεθειμένα στα δακρυγόνα ρούχα σου.
Γυαλιά κολύμβησης.
Ένα καπέλο για τον ήλιο.
Τα φάρμακα που τυχόν παίρνεις (π.χ. βρογχοδιασταλτικά, ινσουλίνη κλπ).